Zondag 27 augustus is de dubbel expositie ‘het indiscrete oog’ van fotograaf Loek Groenendijk en beeldhouwer Leo Horbach onder grote belangstelling geopend.De interesse van Loek Groenendijk voor het thema kunstenaarsportretten begint eind jaren ’60 met het boek ‘Private View van Lord Snowdon’, met foto’s over het Engelse kunstenaarsmilieu in de periode ’45 – ’65. Tijdens een opleiding aan de Filmacademie in Amsterdam ontmoet hij de Amerikaanse fotograaf David Douglas Duncan die hem foto’s toont die hij maakte van Picasso. Door foto’s van andere illustere voorgangers als Henri Cartier Bresson, René Bruni en Ernst Scheidegger groeit de belangstelling voor dit thema. Beelden van kunstenaars in hun atelier; in actie of verzonken in aandachtige overweging. Verstilde momenten van de intieme habitat, daar waar emotie heerst, creatie ontstaat of niet, passie en woede passanten zijn. De fascinerende interactie tussen ‘geest’, ‘ogen’ en ‘handen’. In de jaren 2011 – 2015 krijgt hij het voorrecht om ook een aantal in Spanje werkende kunstenaars te portretteren. Met nadruk ‘het voorrecht’, want creativiteit komt in eenzaamheid. Als de muze daar is, zijn buitenstaanders niet welkom. Eenmaal terug in Nederland maakt hij ook een serie van de beeldhouwer Leo Horbach, met wie hij nu samen deze expositie deelt.
De titel “Het indiscrete oog” is ontleend aan een essay van de beeldhouwer Teo San José. Het schildert op welhaast erotische wijze de relatie tussen kunstenaar en zijn materiaal. Hoe het zich overgeeft aan zijn handen; laag voor laag laat ontkleden en omvormen tot een kunstwerk, om pas dan aan andere indiscrete blikken te kunnen worden getoond. Het is zijn indiscrete oog dat het intieme liefdesspel tussen kunstenaar en materiaal heeft mogen gadeslaan.
De wereld in steen van Leo Horbach (opgeleid aan de Academie voor Beeldende Kunsten te Maastricht) is opgebouwd uit krachtige en volumineuze vormen. Tijdens het werkproces groeit het beeld uit de steen, waarbij het vaak gevangen blijft in de oorspronkelijke vorm van de kei of het blok. Massa en spanning hebben in de vormen een belangrijke plaats. Detaillering beperkt zich tot voor de vorm of het thema noodzakelijke onderdelen en wordt verder mede bepaald door de steen. Zijn vormentaal is ook terug te vinden in zijn handgevormd keramisch werk. Voor zowel de stenen beelden als zijn keramiek is het menselijk lichaam, met name de vrouw, het dier en soms een symbiose van beide, de inspiratiebron. Bovennatuurlijke wezens, engelen, ruiters en paarden, stieren en amazones vormen zijn verbeelde en versteende wereld…
De tentoonstelling is te zien in de bovenzaal van Museum Valkenburg tot en met 5 november 2023.