“Sjötter aan de Poort” en bronzen plaquette

Medio juni 2008 werd het idee geopperd om de Valkenburgs geschiedenis iets meer tot leven te wekken. Hoe kon dat dan beter gebeuren door een Poortwachter of Schutter bij een van de Valkenburgs Stadspoorten terug te plaatsen?! Het initiatief werd op verzoek van de gemeente Valkenburg door de Kunst en Cultuurraad uitgewerkt en gerealiseerd.
Een hiertoe opgezette werkgroep stelde zich ten doel om aan de entree van het mooie mergelstadje Valkenburg een historisch beeld te plaatsen van een sjötter met plaquette. Dit moest de historie van onze vestingstad optimaal en visueel doen herleven.

Het initiatief heeft geresulteerd in een prachtig menshoge bronzen beeld “Sjötter aan de Poort” en een bronzen plaquette met een afbeelding van 4 “beschutters” uit vroegere tijden staande bij de “gringel” (waterput) aan de Grendelpoort gerealiseerd.
Het is een geweldig kunstwerk dat de Grendelpoort, de entree van Valkenburg, verfraait en een aanvulling is van de toeristische trekpleisters binnen ons Geulstadje.
Pierre Habets heeft met zijn unieke Flow Art concept samen met de werkgroepleden het bronzen kunstwerk gerealiseerd.

In augustus 2008 is de werkgroep begonnen met de 1e voorbereidingen. Vanaf dat moment tot nu heeft de werkgroep met hart en ziel en een flinke dosis energie gewerkt om het kunstwerk gerealiseerd te krijgen. Het is een historisch verantwoord bronzen beeld waarbij de kennis van Marc Habets over de Valkenburgse historie onmisbaar is geweest. Zelfs vanuit het legermuseum te Brussel is informatie gehaald over de kleding van de schutters uit vroegere tijden. Gaandeweg het traject is er in samenspraak met Pierre Habets Flow Art het initiatief genomen om het bronzen beeld te complementeren met een bronzen schuttersplaquette.

Door deze aanvulling heeft Valkenburg a/d Geul vanaf september 2010 een uniek kunstwerk waarmee de historie gevisualiseerd wordt. Met de steun van velen, zowel in financiële als materiële zin, is het bronzen beeld en bronzen schuttersplaquette een geweldig kunstwerk geworden waar Valkenburg trots op kan zijn. Naast Maastricht met zijn d’Artagnan, Heerlen met “ d’r Kuéb” en Kerkrade met “der Joep” heeft ook Valkenburg nu een eigen beeld “de Sjötter aan de Poort” die vele mensen tot verwondering brengt.

Op 25 september 2010, tevens het jaar waarin de Valkenburgse schutterij 550 jaar bestaat, is het bronzen beeld met de plaquette in de aanwezigheid van vele genodigden bij de Grendelpoort feestelijk onthul.
De schutterijen “Edele Nobele Agtbaere Jonge en Oude Loffelijke Schutterye der Stadt en Vryheyd Valkenborch, schutterij St. Martinus en “Bürgerschützen Montjoie 1361” uit Monschau hebben acte de présence geven..
Toenmalige Burgemeester M. Eurlings en wethouder B. Dauven hebben het bronzen kunstwerk onthuld. De schutterij heeft de onthulling bekrachtigd door enkele kamerschoten.

Wie is de “Sjötter aan de Poort”?

De grote schutter is gehuld in het soldaten uniform van de valkenburgse schutterij de “Edele Nobele Agtbaere Jonge & Oude Loffelijke Schutterye Der Stadt en Vryheyd Valckenborch”.
Oftewel de Jonge en Oude Nobele van Valkenburg.

Wie zijn de schutters op de plaquette?

Bovenaan de plaquette ziet u  VALKEN **** staan. De 4 sterren op de plaquette verwijzen naar geboortejaren.

“Schutter” komt van “beschutten” en de 4 figuren in de plaquette verwijzen naar 4 belangrijke “beschutters” van Valkenburg. Door de figuren in de juiste volgorde in de tijd te plaatsen wordt uiteindelijk het woord VALKENBURG gevormd.
De wapenuitrustingen geven duidelijke hints wie het oudste en wie het jongste is.

De letter B =
Thibalt van Fouron-Valkenburg, getrouwd met Guda en begraven in Saint Jacques te Luik. Formeel bekend als de eerste heer van Valkenburg en gestorven in 1106.

De U=
De bekendste beschutter en dat is natuurlijk Walram “de Rosse” van
Valkenburg-Montjoie geboren in 1254 en gestorven in 1302.
Op zijn schild staat de Valkenburgse Leeuw afgebeeld.

De R=
Dirk van Pallandt, drossaard van Valkenburg namens Bourgondië en beschutter van Valkenburg tijdens het beleg der Luikenaren 1465.

De G=
Lucas Willem van Yselmuiden Staats drossaard van het Land van Valkenburg. Daar 1672 een rampjaar is en het kasteel werd opgeblazen, waarmee Valkenburg haar militaire betekenis als vestingstad verloor, is voor hem gekozen als laatste “beschutter”.